Với 35 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực da liễu tại nhiều phòng khám, bệnh viện ở Pháp, Anh và Việt Nam, bác sĩ Orieux Guillaume, Trưởng khoa Da liễu Bệnh viện FV cho biết ung thư da là căn bệnh ác tính, có thể gây tử vong nếu phát hiện và xử lý muộn.
Vị bác sĩ đam mê nghiên cứu da từ thời niên thiếu
Bác sĩ Orieux Guillaume kể, ông yêu thích môn sinh học từ nhỏ. Sống trong gia đình có ông nội là một giáo sư khoa học tự nhiên còn bố là một bác sĩ, Orieux Guillaume sớm có cơ hội tiếp xúc với các tạp chí y khoa từ khi còn là cậu bé. “Hồi đó, những bài báo viết về các căn bệnh về da đặc biệt cuốn hút tôi. Từ đó, tôi yêu thích và để ý tới chuyên ngành này”, bác sĩ Orieux nhớ lại.
Bác sĩ Guillaume – Trưởng khoa Da Liễu, Bệnh viện FV
Khi học trường y, ông có cơ hội tiếp cận nhiều chuyên khoa. Tuy vậy, khoa da liễu vẫn có sức hấp dẫn nhất với bác sĩ Orieux. Sau đợt thực tập ở một bệnh viện quân đội, với niềm hứng thú được điều trị cho các bệnh nhân bị bệnh về da, ông quyết định theo đuổi chuyên ngành da liễu. Bác sĩ Orieux đã gặt hái được nhiều thành công khi trở thành chuyên gia điều trị các ca bệnh khó trong lĩnh vực da liễu.
Từng đảm trách vai trò bác sĩ cấp cao khoa da liễu ở các bệnh viện tại Pháp, ông còn là bác sĩ luân phiên làm việc tại Anh và Việt Nam từ năm 2002. Sau một thời gian, tình yêu với con người và đất nước Việt Nam đã khiến ông chọn bệnh viện FV làm nơi gắn bó sự nghiệp của mình, kể từ năm 2008 đến nay.
Trong suốt thời gian công tác tại FV, bác sĩ Orieux Guillaume đã tiếp nhận điều trị hơn 300 loại bệnh ngoài da khác nhau cho hàng chục nghìn bệnh nhân tại Việt Nam, trong đó có thể kể đến một số bệnh thường gặp như bệnh vảy nến, bệnh da bóng nước, bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, ung thư da… Trong đó, ung thư da được bác sĩ Orieux Guillaume đặc biệt lưu ý đây là căn bệnh nguy hiểm, tuy nhiên người Việt Nam lại ít có ý thức phòng và phát hiện bệnh sớm do lầm tưởng dấu hiệu lành tính.
Ung thư da – bệnh lý nguy hiểm nhưng dấu hiệu dễ bị bỏ qua
Những điều cần biết về ung thư da
Theo bác sĩ Guillaume có nhiều loại ung thư da, trong đó thường gặp nhất là ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy và u hắc tố da.
Ung thư biểu mô tế bào đáy (BCC), chiếm đến 80% các ca ung thư da, thường gặp ở người có làn da trắng, đặc biệt là nhóm trên 50 tuổi. BCC xuất hiện trên da dưới dạng các khối u tròn trong suốt, vết sưng như màu ngọc trai hoặc một mảng da màu hồng. Trên da người châu Á, BCC biểu hiện là một vết sậm màu. Bệnh phát triển sau nhiều năm tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời hoặc nhuộm da nâu. Nếu phát hiện muộn, BCC có thể lan tới các dây thần kinh và xương.
Những thay đổi bất thường trên da có thể là dấu hiệu của ung thư da nhưng dễ bị bỏ qua
Loại thứ hai là ung thư biểu mô tế bào vảy (SCC) chiếm khoảng 20% các trường hợp ung thư da. Bệnh chủ yếu phát hiện ở người trên 45 tuổi, người có làn da sáng màu có nguy cơ cao hơn so với da sẫm màu. Biểu hiện của SCC là vết sưng cứng màu đỏ, mảng vảy hoặc vết loét lành rồi bị tái lại. SCC có thể phát triển sâu vào da, lây sang các vùng khác của cơ thể, gây tổn thương và biến dạng.
U hắc tố da (CM) là sự tăng sinh ác tính của tế bào sắc tố trên da, đây là loại ung thư da nghiêm trọng nhất, vì có xu hướng lan rộng. Chỉ chiếm 1% các ca ung thư da thường gặp nhưng CM chiếm đến 82% tỷ lệ tử vong do ung thư da. Cơ hội sống sau mười năm được chẩn đoán là 100% đối với u ác tính tại chỗ nhưng chỉ còn 12% nếu đã có di căn trong cơ thể.
Trưởng khoa Da liễu Bệnh viện FV cho biết, tỷ lệ mắc CM đang gia tăng nhanh chóng trên toàn thế giới. CM có thể phát triển từ một nốt ruồi hiện hữu trên da hoặc xuất hiện bất ngờ dưới dạng một đốm đen trên da. CM có thể được phát hiện qua các dấu hiệu cảnh báo như: vết đốm hoặc nốt ruồi bị loét không đối xứng; có đường viền không đều, hình vỏ sò hoặc đường viền mờ; có nhiều màu sắc khác nhau; vết đốm phát triển hoặc thay đổi về kích thước, hình dạng, màu sắc…
Bác sĩ kiểm tra dấu hiệu nghi ngờ trên da bằng kính soi da
Chính vì những dấu hiệu dễ nhầm lẫn và ít gây đau đớn nên bệnh ung thư da dễ bị bệnh nhân bỏ qua. Để chẩn đoán lâm sàng về bệnh ung thư da, bệnh nhân sẽ được kiểm tra các tổn thương bằng kính soi da, cho phép nhìn thấy các cấu trúc không thể phát hiện bằng mắt thường. Đối với ung thư da trên diện tích nhỏ, việc cắt bỏ mô học có thể được thực hiện trong ngày bởi bác sĩ da liễu.
Trường hợp ung thư da lớn hoặc ung thư nằm ở những vị trí khó tiếp cận, bác sĩ da liễu sẽ lấy mẫu sinh thiết để chẩn đoán bệnh trước khi chuyển đến bác sĩ phẫu thuật. Tùy vào vị trí khối u, bác sĩ phẫu thuật có thể là bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ, phẫu thuật tai mũi họng, phẫu thuật hàm mặt, phẫu thuật chỉnh hình hoặc phẫu thuật tổng quát.
“Bên cạnh phẫu thuật, trong ung thư da giai đoạn muộn, bệnh nhân có thể cần xạ trị, hóa trị, liệu pháp miễn dịch… Các liệu pháp mới áp dụng cho khối u ác tính tiến triển, như liệu pháp miễn dịch, liệu pháp nhắm trúng đích, làm tăng đáng kể khả năng sống và điều trị khỏi bệnh”, bác sĩ Guillaume Orieux cho biết.
Không nên xem nhẹ các dấu hiệu ung thư da
Phẫu thuật ung thư da tại Bệnh viện FV
Tại các nước phương Tây, bác sĩ Guillaume Orieux cho biết, nhận thức về ung thư da đã tăng lên trong một thập kỷ qua; hầu hết người dân đều hỏi ý kiến bác sĩ khi nhận thấy một đốm lạ trên da. Còn ở Việt Nam, bệnh ung thư da ít phổ biến hơn so với các nước phương Tây. Nhiều người không quan tâm đến các vết thâm, nám trên da hoặc chỉ tìm đến các liệu pháp thẩm mỹ để xóa mà không nghĩ đó là một dấu hiệu nguy hiểm.
Khoa Da liễu từng tiếp nhận một bệnh nhân có những dấu hiệu nghi ngờ ung thư da. Bác sĩ yêu cầu thực hiện xét nghiệm sinh thiết để chẩn đoán ung thư, nhưng bệnh nhân bỏ qua. Một năm sau, khi các tế bào ung thư da đã phát triển thành khối u lớn, bệnh nhân mới quay lại tìm bác sĩ. Kết quả chụp MRI cho thấy, khối u đã di căn phức tạp khiến việc điều trị khó khăn hơn rất nhiều.
“Quan niệm ung thư da không nguy hiểm là không đúng. Có những khối u trên da kích thước 5mm thôi nhưng rất nguy hiểm khi bệnh nhân không được điều trị hoặc điều trị không thích ứng. Theo thống kê, 50% số trường hợp như vậy bệnh nhân sẽ mất sau 5 năm. Tôi nhấn mạnh, ung thư da vẫn nguy hiểm như những ung thư khác”, bác sĩ Guillaume Orieux khẳng định.
Trưởng khoa Da liễu Bệnh viện FV cho rằng, cần đẩy mạnh truyền thông để cải thiện năng lực phát hiện ung thư da của người dân. Riêng những người có yếu tố rủi ro (như da trắng, nhiều nốt hắc tố trên da, gia đình có người ung thư da hoặc bản thân từng bị ung thư da) cần kiểm tra thường xuyên với bác sĩ da liễu.
Qua thực tế khám chữa bệnh tại Việt Nam, bác sĩ Orieux Guillaume cho rằng rất cần tăng cường truyền thông để người dân ý thức được việc phòng và phát hiện sớm bệnh ung thư da, bởi đây là căn bệnh gây nguy hiểm tới tính mạng như bất kỳ loại ung thư nào.
Hầu hết các bệnh ung thư da là do tiếp xúc với bức xạ tia cực tím. Do đó, để phòng ngừa ung thư da, bác sĩ Guillaume Orieux khuyến cáo, mọi người nên hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc tránh nhuộm nâu da, đặc biệt với những người có làn da sáng. Người dân cần tránh bị cháy nắng, đặc biệt là trong thời thơ ấu. Bác sĩ cũng khuyến cáo mỗi người nên thường xuyên sử dụng kem chống nắng phổ rộng, ít nhất là SPF 30+ và SPF 50+ với các cá nhân có yếu tố nguy cơ.
Có thể đặt lịch khám các bệnh da liễu với bác sĩ Orieux Guillaume qua số điện thoại: (028) 54 11 33 33.