Trong khi đang đi siêu thị một mình, bà K.D.Y. (63 tuổi, quốc tịch Hàn Quốc) lên cơn mệt, cảm giác yếu người, không điều khiển được một bên tay, chân và ngất xỉu. Bà được đưa đến một phòng khám gần đó, các y bác sĩ tại đây nhận định bà có dấu hiệu đột quỵ nên đã chuyển ngay đến cơ sở y tế lớn hơn, để có những trợ giúp phù hợp và kịp thời.

Cơn đột quỵ đến ngay cả khi cảm thấy sức khỏe bình thường

Khi được đưa đến Bệnh viện FV, bà K.D.Y. đang trong tình trạng liệt hoàn toàn nửa người. Nhận định ban đầu đây là một ca tắc nghẽn mạch máu não, dẫn đến đột quỵ nên các bác sĩ tại Khoa Cấp cứu cho bà dùng thuốc tiêu sợi huyết. Mục đích là để làm tan máu đông và khai thông lại mạch máu đang tắc nghẽn ở não. Đồng thời ca bệnh cũng được thông báo đến ê-kip bao gồm bác sĩ can thiệp nội mạch thần kinh, bác sĩ gây mê hồi sức và ê-kíp phòng can thiệp mạch máu (Cathlab) để sẵn sàng xử lý. 

Sau khi dùng thuốc tiêu sợi huyết, sức cơ tay, chân của bà K. chỉ hồi phục được một ít. Đa phần thuốc có thể giải quyết được các trường hợp tắc các mạch máu nhỏ, tuy nhiên trường hợp bà K., huyết khối đã làm nghẽn một trong những động mạch lớn của não bộ. Do đó, các bác sĩ đã quyết định chuyển bệnh nhân đến phòng Cathlab để tiến hành can thiệp mạch máu não. Khi vừa thực hiện xong thủ thuật can thiệp, sức cơ của bà K. đã có dấu hiệu hồi phục rõ rệt, theo dõi trong 24 giờ thì phục hồi hoàn toàn.

Sau 3 ngày nằm viện kết hợp với tập vật lý trị liệu sớm, sức khỏe của bà K. đã trở lại ổn định. Bà đã có thể vận động chức năng theo hướng dẫn của các kỹ thuật viên vật lý trị liệu, cũng như chia sẻ về trường hợp của mình rất rõ ràng: “từ trước đến nay tôi chưa từng có các triệu chứng về đột quỵ, sức khỏe cũng hoàn toàn bình thường”. Bà K. cho biết thêm, các năm trước bà đều định kỳ kiểm tra sức khỏe tổng quát và có kết quả tốt. Năm nay do tình hình dịch COVID-19 tại Tp.HCM, bà chưa thể thăm khám kiểm tra. Ngay trong thời điểm tự tin về sức khỏe của bản thân thì cơn đột quỵ lại xảy ra với bà, may mắn là bà đã được đưa đến bệnh viện kịp thời và thoát khỏi tình cảnh hiểm nghèo. 

Sau 3 ngày nằm viện kết hợp với tập vật lý trị liệu sớm, sức khỏe của bà K. đã trở lại ổn định

Thời gian cấp cứu – chìa khóa vàng mang lại cơ hội hồi phục cho bệnh nhân đột quỵ

Là người trực tiếp thực hiện thủ thuật can thiệp nội mạch thần kinh cho bà K., Bác sĩ CKI. Nguyễn Minh Đức (Khoa Ngoại Thần kinh và Can thiệp Nội mạch Thần kinh – Bệnh viện FV) cho biết, trường hợp của bà K. là một ca đột quỵ do huyết khối làm tắc động mạch não giữa (MCA), khiến máu không thể cung cấp oxy cho não, càng để lâu thì não càng tổn thương và ảnh hưởng đến chức năng của người bệnh.

Để cứu chữa thành công một ca đột quỵ, bệnh nhân cần được đưa đến bệnh viện kịp thời, đồng thời cần cơ chế ứng phó nhanh của các bệnh viện trong tình huống đó. “Việc nhận diện, điều trị ban đầu và kích hoạt nhanh các tình huống cần can thiệp của các bác sĩ cấp cứu tại FV đã quyết định thành công rất nhều trong các ca can thiệp mạch máu não”, bác sĩ Minh Đức nhấn mạnh. Tùy trường hợp mà các bác sĩ có thể chỉ định can thiệp nội khoa (bằng thuốc) hoặc ngoại khoa tại phòng Cathlab. “Tuy nhiên bệnh nhân cần được đưa đến bệnh viện trong khoảng 4 tiếng, như vậy sẽ giúp tăng tỷ lệ điều trị thành công, cũng như giảm thiểu các biến chứng lâu dài”, bác sĩ Minh Đức cho biết thêm.

Thời gian theo dõi hậu phẫu các trường hợp đột quỵ tùy thuộc vào mức độ tổn thương não bộ. Điều này sẽ phụ thuộc phần lớn vào việc bệnh nhân đột quỵ có được đưa đến bệnh viện trong khoảng thời gian vàng (khoảng 4.5 tiếng từ lúc xuất hiện cơn đột quỵ) hay không. Trường hợp bà K. được đưa đến bệnh viện sớm, đồng thời nhờ vào những nhận định chính xác từ các bác sĩ và quy trình cấp cứu đột quỵ nhanh chóng, đã cứu sống bệnh nhân và giúp bà tránh những di chứng lâu dài.

Bác sĩ CKI. Nguyễn Minh Đức (Khoa Ngoại Thần kinh và Can thiệp Nội mạch Thần kinh – Bệnh viện FV) – Bác sĩ trực tiếp thực hiện can thiệp nội mạch cho bệnh nhân K.D.Y.

Hiện nay, với sự hỗ trợ từ của phòng Cathlab tại FV, thủ thuật can thiệp nội mạch thần kinh được thực hiện nhanh chóng và ít xâm lấn. Với kỹ thuật này, bác sĩ sẽ luồn ống thông nhỏ từ động mạch đùi lên mạch máu não để tiếp cận và xử lý huyết khối gây tắc nghẽn mạch máu não. Các thiết bị hiện đại tại Cathlab hỗ trợ bác sĩ xác định chính xác vị trí huyết khối, giúp rút ngắn thời gian thực hiện thủ thuật, tăng tính an toàn, tăng tỷ lệ cứu sống và hạn chế các biến chứng như liệt, mất khả năng ngôn ngữ hay mất nhận thức do đột quỵ gây ra. Trong khoảng 2 giờ ê-kíp can thiệp nội mạch thần kinh đã xử lý thành công tình trạng tắt nghẽn mạch máu của bệnh nhân. Tuy nhiên, đây là kỹ thuật đòi hỏi trang thiết bị hiện đại và tay nghề chuyên môn cao của các bác sĩ nên chỉ có một số ít bệnh viện lớn tại Việt Nam có thể thực hiện.

Mỗi năm trên thế giới có hơn 17 triệu người bị đột quỵ, 30% trong số đó tử vong và chỉ có 10% là được điều trị thành công, không để lại di chứng lâu dài. Nguyên nhân chủ yếu gây chứng đột quỵ thiếu máu, đến từ xơ vữa mạch máu và các bệnh lý từ tim, như trong trường hợp bà K. là bệnh rối loạn nhịp. Do đó, việc tầm soát đột quỵ là cần thiết đối với những bệnh nhân có tiền sử tim mạch, có các thói quen sinh hoạt xấu như hút nhiều thuốc lá, uống nhiều bia rượu, những người ít vận động, người từng có những cơn đột quỵ thoáng qua (thiếu máu não),… 

Trang thiết bị hiện đại tại phòng Cathlab FV hỗ trợ các bác sĩ thực hiện thủ thuật can thiệp nội mạch thần kinh nhanh chóng và ít xâm lấn