Bài viết chụp x quang tuyến vú (nhằm để tầm soát ung thư vú và các bệnh lý khác) do đội ngũ bác sĩ Bệnh viện FV – Bệnh viện đa khoa quốc tế (thuộc Tập đoàn Y tế Thomson) biên soạn, hoàn toàn là thông tin đáng tin cậy để bạn tham khảo.

Chụp X quang tuyến vú là gì? (còn gọi là chụp nhũ ảnh) là một phương pháp chụp hình ảnh chuyên biệt sử dụng một hệ thống x quang chuyên dụng cho việc kiểm tra ngực . Chụp x quang tuyến vú,được sử dụng như một phương pháp tầm soát để phát hiện ung thư vú giai đoạn sớm ở những phụ nữ không có triệu chứng và để phát hiện, chẩn đoán bệnh lý vú ở phụ nữ có các triệu chứng như u, đau hoặc tiết dịch ở đầu núm vú 

Tại sao chụp X quang tuyến vú lại quan trọng?

Chụp X quang tuyến vú có vai trò chính trong việc phát hiện sớm ung thư vú vì phương pháp này có thể cho thấy những thay đổi ở vú trong vòng hai năm trước khi người bệnh hoặc bác sĩ có thể nhận thấy những thay đổi này. Ung thư vú là loại ung thư phổ biến thứ hai trên thế giới, và cho đến nay là loại ung thư thường gặp nhất ở phụ nữ.

Hiệp Hội Ung Thư Hoa Kỳ khuyến cáo phụ nữ từ 40 tuổi trở lên nên chụp X quang tuyến vú để tầm soát ung thư vú. Nghiên cứu cho thấy chụp X quang tuyến vú hàng năm giúp phát hiện sớm ung thư vú, là giai đoạn hầu như có thể chữa khỏi và có những phương pháp điều trị để bảo tồn vú.

Dù chụp X quang tuyến vú là phương pháp tầm soát ung thư vú tốt nhất hiện nay, nhưng phương pháp này không giúp phát hiện tất cả các trường hợp ung thư vú. 

Thực hiện tầm soát X quang tuyến vú thường xuyên như thế nào?

Hiệp Hội Ung Thư Hoa Kỳ (ACS) và Cục Phòng Bệnh Hoa Kỳ (USPSTF) khuyến cáo phụ nữ từ 40-49 tuổi nên chụp X quang tuyến vú thường xuyên hàng năm và phụ nữ trên 50 tuổi nên chụp X quang tuyến vú hai năm một lần.

Những phụ nữ có nguy cơ bị ung thư vú cao nên gặp bác sĩ để được tư vấn. Có thể bạn cần phải thực hiện tầm soát sớm hơn và thường xuyên hơn. 

Nguy cơ và lợi ích của chụp X quang tuyến vú là gì? 

LỢI ÍCH

Hình ảnh chụp tuyến vú giúp phát hiện những khối u nhỏ. Khi phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm sẽ có nhiều lựa chọn điều trị và khả năng chữa hết bệnh cao hơn.

NGUY CƠ

Lượng bức xạ mà bệnh nhận nhận được trong một lần chụp nhũ ảnh tương đương với liều lượng phóng xạ trung bình của một người nhận từ môi trường sống trong ba tháng.

Bệnh nhân nữ phải luôn nhớ thông báo cho bác sĩ hoặc kỹ thuật viên  hình ảnh khi có bất kỳ khả năng có thai nào.

Chụp x quang tuyến vú cho kết quả dương tính giả: từ năm đến mười lăm phần trăm của việc tầm soát chụp x quang tuyến vú yêu cầu xét nghiệm bổ sung như chụp thêm x quang tuyến vú hoặc siêu âm. Hầu hết những kiểm tra lại này đều cho kết quả bình thường. 

Kỹ thuật chụp X quang tuyến vú nào được sử dụng tại Bệnh viện FV?

Hình ảnh kỹ thuật số thu được nhờ sử dụng hệ thống vi tính chụp X quang tuyến vú. Hệ thống này có phơi nhiễm bức xạ thấp. Một kỹ thuật viên hình ảnh thông thạo tay nghề sẽ đặt và ép vú giữa hai bản ép.

Sau đó, thiết bị X quang chuyên dụng sẽ chụp hai ảnh của mỗi vú từ hai hướng. Hầu hết bệnh nhân nữ chụp X quang tuyến vú đều cảm thấy hơi khó chịu và một số người có thể cảm thấy đau. Nhưng kỹ thuật ép vú là cần thiết để làm dẹp và giảm được độ dày của vú. Càng ít lớp mô nằm chồng lên nhau, chùm tia X càng cho ra hình ảnh rõ.

Hình ảnh chụp X quang tuyến vú được đưa vào máy vi tính, sau đó sẽ được phóng to hoặc làm cho nổi bật . Nếu có một khu vực nghi ngờ, bác sĩ sẽ sử dụng máy vi tính để quan sát hình ảnh gần hơn. 

Trước khi chụp x quang ở tuyến vú bệnh nhân nên chuẩn bị như thế nào?

Không hẹn chụp x quang tuyến vú vào tuần lễ trước khi bạn có kinh, vú của bạn thường trở nên căng hơn trong thời gian này. Thời gian tốt nhất để chụp nhũ ảnh là ngày cuối cùng của kỳ kinh cho đến hai tuần sau kể từ ngày đầu tiên của kỳ kinh vừa rồi của bạn.

Phải luôn nhớ thông báo cho bác sĩ hoặc kỹ thuật viên  hình ảnh nếu có bất kỳ khả năng có thai nào.

Vào ngày khám, mặc đồ rộng rãi thoải mái có áo và quần không dính liền nhau, không sử dụng chất khử mùi, nước hoa, không thoa xức phấn hoặc dầu ở nách hoặc vú.

Vui lòng đem theo tất cả những phim chụp nhũ ảnh trước đây để bác sĩ có thể so sánh với phim hiện tại.

Bạn sẽ được yêu cầu trả lời một bảng câu hỏi trước khi chụp nhũ ảnh. Nếu bạn không biết rõ phải trả lời ra sao cho bất cứ câu hỏi nào, xin vui lòng hỏi kỹ thuật viên hình ảnh. 

Chụp x quang tuyến vú được thực hiện như thế nào?

Chụp x quang ở tuyến vú được thực hiện bởi một kỹ thuật viên hình ảnh được đào tạo chuyên sâu, thường là một nữ kỹ thuật viên hình ảnh.

Trong phòng chụp, bệnh nhân sẽ được yêu cầu thay áo choàng và đứng tại máy chụp X quang.

Kỹ thuật viên hình ảnh sẽ đặt vú của bạn vào máy chụp x quang. Vú của bạn sẽ được đặt vào một mặt phẳng đặc biệt và được ép bằng một tấm ép (thường làm bằng nhựa Plexiglas trong suốt hoặc loại nhựa khác). Bạn sẽ cảm thấy tức ở vú khi vú bị siết bởi máy ép. Một số người có vú nhạy cảm có thể cảm thấy khó chịu. Trong trường hợp này, bạn nên lên lịch chụp nhũ ảnh khi vú của bạn ít căng nhất.

Việc ép vú là cần thiết vì:

• Ép dẹp bề dày của vú để có thể nhìn thấy được tất cả các mô.
• Dàn trải mô vú ra để cho những bất thường nhỏ không bị che khuất bởi vùng mô vú phủ bên ngoài,
• Chỉ cần sử dụng một liều tia X thấp vì phần mô vú được chụp bị ép mỏng hơn,
• Giữ vú cố định nhằm tránh bị nhòe hình do cử động gây ra,
• Giảm sự khuếch tán cuả tia X để hình ảnh được rõ nét hơn.

Kỹ thuật viên hình ảnh sẽ đứng sau một tấm chắn bằng kính trong khi phát tia X. Bệnh nhân sẽ được yêu cầu thay đổi tư thế chút ít giữa các lần chụp ảnh. Thường chụp từ trên xuống dưới và chụp xéo. Qui trình này được lặp lại để chụp vú bên kia. 

Chụp X quang tuyến vú kéo dài trong bao lâu?

Mỗi lần chụp cần khoảng ba mươi phút. Khi chụp X quang tuyến vú thực hiện xong, bạn sẽ được yêu cầu chờ cho đến khi kỹ thuật viên hình ảnh kiểm tra các hình ảnh để xác định xem có cần phải chụp bổ sung thêm hình ảnh hay không.

Đặt túi ngực

Bệnh nhân có đặt túi ngực cũng thực hiện theo các hướng dẫn tương tự để kiểm tra vú như những trường hợp không đặt túi ngực..

Sự khác biệt khi chụp x quang tuyến vú có và không có đặt túi ngực như sau:

• Đặt túi ngực (vú có túi tạo hình) có thể mất nhiều thời gian hơn vì cần phải chụp theo nhiều hướng hơn.
• Đặt túi ngực cũng có thể làm cho việc đọc nhũ ảnh trở nên khó khăn hơn vì cáccấy ghép bằng silicon hoặc bằng dung dịch nước muối đều không cho tia X đi qua và có thể cản trở không nhìn thấy rõ những mô bên dưới túi ngực, nhất là khi cấy ghép được đặt ở phía trước thay vì ở phía dưới các cơ ngực. Ước tính có khoảng 25% mô vú sẽ không nhìn thấy được trên hình chụp nhũ ảnh do phần cấy ghép che lấp. Kỹ thuật viên hình ảnh sẽ sử dụng kỹ thuật đặc biệt để chụp X quang rõ hơn hai vú của bệnh nhân . Khi thực hiện kỹ thuật này, bệnh nhân có thể cảm thấy khó chịu.
• Đối với chụp x quang tuyến vú, kỹ thuật ép vú là việc quan trọng. Kỹ thuật viên hình ảnh sẽ rất cẩn thận và chỉ đè ép tối thiểu trên vú cấy ghép trong suốt quá trình chụp X quang vú. Kỹ thuật đè ép vú có thể gây ra tình trạng rỉ silicon hoặc làm nặng thêm hoặc làm thay đổi hình dạng hoặc kết cấu của vú, trường hợp này rất hiếm nhưng vẫn có thể xảy ra.

Khi nào thì bệnh nhân được kết quả?

Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh sẽ kiểm tra kết quả chụp x quang tuyến vú của bệnh nhân và sẽ thông báo ngay cho bác sĩ chỉ định khi có bất kỳ nghi ngờ nào . Bệnh nhân sẽ nhận được kết quả  trong ngày hoặc trong vòng hai (2) ngày tùy theo các yêu cầu lâm sàng và chẩn đoán. 

Thông tin đặt hẹn

Để biết thêm thông tin và đặt hẹn, xin vui lòng liên hệ Khoa Chẩn Đoán Hình Ảnh của Bệnh Viện FV: (08) 54 11 34 00