Đau cơ xơ hóa (Fibromyalgia – FM) là một tình trạng mạn tính gây đau nhức toàn thân, kèm theo mệt mỏi, khó ngủ và suy giảm trí nhớ. Hiện nay, phương pháp kích thích từ xuyên sọ lặp đi lặp lại (rTMS) được đánh giá là một chiến lược tiềm năng trong điều trị căn bệnh này.

Ứng dụng rTMS trong điều trị đau cơ xơ hóa

Cơ chế bệnh sinh chính của đau cơ xơ hóa được cho là sự nhạy cảm trung ương (central sensitization), trong đó hệ thần kinh trung ương phản ứng quá mức với các kích thích đau. Có thể hiểu bệnh này xảy ra do hệ thần kinh xử lý tín hiệu đau một cách bất thường, khiến người bệnh cảm nhận đau nhiều hơn bình thường. Người mắc bệnh này thường cảm thấy đau dù không có tổn thương rõ ràng ở cơ hay khớp.

Hiện nay, phương pháp điều trị đau cơ xơ hóa bao gồm cả thuốc và không dùng thuốc, trong đó kích thích từ xuyên sọ lặp đi lặp lại (Repetitive Transcranial Magnetic Stimulation – rTMS) được đánh giá là một chiến lược tiềm năng để giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Phương pháp rTMS là kỹ thuật kích thích thần kinh hiện đại, an toàn và không xâm lấn, giúp cải thiện các triệu chứng khó chịu ở bệnh nhân. Phương pháp này sử dụng từ trường để kích thích nhẹ nhàng lên các tế bào thần kinh trong não, đặc biệt tập trung vào hai vùng quan trọng là vùng vỏ não vận động (M1) và vùng vỏ não trước trán lưng bên trái (DLPFC). Các nghiên cứu đã cho thấy, việc kích thích với tần số cao lên vùng M1 có thể giúp bệnh nhân giảm đau ngay lập tức và duy trì hiệu quả kéo dài từ 1 đến 4 tuần sau điều trị.

Trong khi đó, kích thích vùng DLPFC thì có thể giúp cải thiện tâm trạng của người bệnh. Ngoài ra, sau khoảng 5 đến 12 tuần điều trị, bệnh nhân thường nhận thấy chất lượng cuộc sống được nâng cao đáng kể. Cụ thể, rTMS làm giảm tình trạng nhạy cảm quá mức với cơn đau bằng cách làm dịu sự hoạt động thái quá của các tế bào thần kinh, từ đó giúp bệnh nhân ít cảm thấy đau hơn. Ngoài ra, khi kích thích vào vùng vỏ não vận động (M1), rTMS còn giúp tăng cường khả năng tự kiểm soát và làm giảm đau bằng cách kích hoạt các cơ chế giảm đau tự nhiên của cơ thể.

Thêm vào đó, rTMS có thể giúp người bệnh thay đổi cách nhìn nhận và cảm nhận về cơn đau, giúp họ kiểm soát các triệu chứng một cách chủ động và hiệu quả hơn trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, phương pháp rTMS chưa cho thấy hiệu quả rõ ràng trong việc cải thiện các vấn đề lo âu hoặc trầm cảm liên quan đến bệnh đau cơ xơ hóa (FM).

Kết hợp nhiều phương pháp trong điều trị đau cơ xơ hóa hiện nay

Vì chưa có thuốc chữa khỏi hoàn toàn, việc điều trị đau cơ xơ hóa chủ yếu tập trung vào giảm đau và cải thiện chất lượng sống. Các phương pháp phổ biến gồm:

1. Dùng thuốc: Một số loại thuốc giúp giảm đau và cải thiện giấc ngủ, bao gồm:

• Thuốc giảm đau nhẹ như Paracetamol hoặc Tramadol (hiệu quả không cao).
• Thuốc chống trầm cảm như Duloxetine, giúp giảm đau và cải thiện tâm trạng.
• Thuốc chống co giật như Pregabalin, làm dịu hệ thần kinh và giảm cảm giác đau.

2. Các phương pháp không dùng thuốc:

• Tập thể dục nhẹ nhàng như yoga, bơi lội giúp giảm cứng cơ và cải thiện tâm trạng.
• Tâm lý trị liệu giúp kiểm soát căng thẳng và trầm cảm.
• Vật lý trị liệu như châm cứu, xoa bóp có thể giúp giảm đau.

Tuy nhiên, không phải ai cũng đáp ứng tốt với các phương pháp trên. Do đó, tại Bệnh viện FV, chiến lược điều trị đau cơ xơ hóa thường cần sự kết hợp giữa nhiều phương pháp khác nhau, trong đó bao gồm kỹ thuật kích thích từ xuyên sọ lặp lại (rTMS). Quy trình điều trị rTMS ở FV được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ và chuyên gia giàu kinh nghiệm, thời gian kéo dài từ 2 đến 4 tuần, mỗi tuần 5 buổi, mỗi buổi khoảng 20-40 phút, tùy theo tình trạng của từng bệnh nhân.

Ưu điểm của rTMS trong điều trị đau mạn tính

Với phác đồ được áp dụng theo hướng dẫn quốc tế, kỷ thuật kích thích từ xuyên sọ lặp lại (rTMS) tại FV, giúp bệnh nhân nhanh chóng cảm nhận được sự thay đổi tích cực sau vài tuần điều trị. Không chỉ giúp giảm đau hiệu quả, phương pháp này còn cải thiện giấc ngủ, giảm lo âu và căng thẳng – những vấn đề thường gặp ở bệnh nhân mắc hội chứng đau cơ xơ hóa (FM). Nhờ đó, người bệnh có thể tận hưởng cuộc sống trọn vẹn hơn khi phối hợp với các phương pháp điều trị truyền thống khác.

Khi lựa chọn phương pháp điều trị đau mạn tính, bệnh nhân thường có nhiều lựa chọn như dùng thuốc giảm đau, tập thể dục & trị liệu tâm lý, hoặc sử dụng rTMS. Tuy nhiên, mỗi phương pháp có mức độ hiệu quả khác nhau và đi kèm với những ưu điểm, nhược điểm riêng.

Khác với thuốc giảm đau hoặc một số phương pháp tiêm chích khác, rTMS hoàn toàn không gây đau trong quá trình điều trị. Trong khi thuốc giảm đau có thể gây buồn ngủ, rối loạn tiêu hóa hoặc lệ thuộc thuốc, rTMS giúp giảm đau một cách tự nhiên mà không ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày của người bệnh. Đồng thời, phương pháp cũng giúp duy trì hiệu quả trong nhiều tháng sau khi kết thúc liệu trình.

Hiện nay, tại Bệnh viện FV, rTMS được ứng dụng thường quy trong điều trị đau cơ xơ hóa và nhiều bệnh lý gây đau khác Có thể nói, rTMS là giải pháp lý tưởng cho những bệnh nhân không muốn hoặc không thể sử dụng thuốc giảm đau dài hạn và đã thử nhiều phương pháp khác nhưng không đạt hiệu quả mong muốn. Tuy nhiên, vẫn có một số bệnh nhân không phù hợp với phương pháp rTMS, vì vậy điều quan trọng là cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng các phương pháp giảm đau do cơ xơ hóa gây ra.